Feiten. Anders bekeken.

Uitkijken naar het jaarlijkse drèpke

Geschreven door  op in Lokaal Nieuws.

Op 19 en 20 oktober staat Hasselt helemaal in het teken van de 30ste jubileumeditie van de Hasseltse Jeneverfeesten. Deze feesten zijn de jaarlijkse hoogdagen voor de Hasseltse jenever. Ook voor het Jenevermuseum is het evenement een belangrijk moment om zijn werking in de kijker te zetten. Het hele weekend kan je er terecht voor tal van activiteiten.

(topfoto © Kobe Vanderzande)

“Als ik dat moet oplijsten, dat zijn een aantal bladzijden…”, lacht schepen van Evenementen Habib El Ouakili. “Na 30 jaar zijn de Jeneverfeesten enorm gegroeid. De basis blijft natuurlijk behouden, dat is ook het DNA van de feesten en gerelateerd aan Hasselt. Heel wat activiteiten komen daarom jaarlijks terug. Maar er zijn natuurlijk ook heel wat nieuwigheden bij.”

Twee van die nieuwigheden wil hij absoluut aanstippen. “Eentje waarover ik zelf verrast was, is de Rosse Buurt op het Capucienenplein. En dan is er het slotspektakel, zondag om 17 uur. Ik kan je verzekeren dat je dan zeker aanwezig moet zijn. Dat gaat niet lang duren, maar wel heel lang blijven hangen. Ik ken er ook nog niet alle details van, dat moet ook niet, maar het is een verrassingsact.”

Op zaterdag staan er traditioneel weer enkele ceremoniële zaken in het programma. Tijdens het hele weekend biedt dat programma daarnaast een hele brede waaier aan culturele en ludieke activiteiten voor jong en oud. Schepen El Ouakili is er quasi zeker van dat “alles is voorzien. Het enige wat we niet kunnen voorzien, is het weer. Bij goed weer ben ik zeker dat we zeker die 150.000 mensen van vorig jaar gaan evenaren. Het is iets om naar uit te kijken. En als schepen van evenementen doe ik dat nu ook om de Jeneverfeesten eens van heel dichtbij te zien. Ik word zaterdag ook geridderd in de Confrerie, dus dat is ook iets om naar uit te kijken…” Maar wordt dan niet verwacht dat hij jenever, dus alcohol, drinkt? (lacht en maakt twijfelachtige beweging met zijn hoofd) “… We zullen wel zien. (lacht hartelijk)

Foto © Roland Hermans

Omdat het programma van de Jeneverfeesten zo immens uitgebreid is, halen we er een aantal punten uit. De toelichting erbij komt voornamelijk van directeur Davy Jacobs van het Jenevermuseum. (Klik elk blok afzonderlijk open of dicht.)

Spectaculaire voorstelling van de nieuwe huisjenever van het Jenevermuseum (zaterdag)

“Er is weer een heel aanbod van activiteiten, met natuurlijk de klassiekers en ook weer een aantal speciallekes“, begint Davy Jacobs aan zijn verhaal. “Een klassieker die tegelijk een specialleke is, is de presentatie van onze vers gestookte huisjenever. Daar is Jan (Kempeneers, de meester-stoker, red.) nog volop mee bezig.”

De traditie wil dat die voorstelling altijd op een bijzondere manier gebeurt en dat de burgemeester voorproeft. Dat is dit jaar voor de eerste keer burgemeester Vandeput. “Ik hoop dat het ook bij hem in de smaak valt. Maar ik denk wel dat hij een jeneverliefhebber is, ja. Dus volgens mij zal het wel goed komen”, lacht Davy.

Over die spectaculaire presentatie blijft hij echter heel mysterieus. “De manier waarop we onze huisjenever presenteren, is elk jaar een uitdaging. De laatste jaren houden we eraan om dat op een spectaculaire manier te doen. Vorig jaar was het met de grote hijskraan, en we hebben hem ook al ooit aan een grote tros ballonnen naar het podium laten vliegen. Voor dit jaar kan ik garanderen dat het misschien zelfs nog spectaculairder is dan die hijskraan of ballonnen. Iedereen moet gewoon op zaterdagnamiddag om 15 uur komen kijken…”

Voorstelling van een nieuwe vatgerijpte jenever van het Jenevermuseum (zondag)

Op zondag, ook vanaf 15 uur, stellen meester-stoker Jan Kempeneers en leerling-stoker Steven Reekmans de nieuwe vatgerijpte jenever voor. “Ik denk dat we een jaar of vier, vijf zonder belegen of vatgerijpte jenever gezeten hebben,” vertelt Davy Jacobs daarover. “Die voorstelling gebeurt op een minder spectaculaire manier weliswaar, maar ze geven er wel de nodige deskundige uitleg bij. Hiervan trakteert het museum niet, maar die jenever is vanaf dan wel te koop. Maar het is een zeer kwaliteitsvol product waarvan de moutwijn – de basis van jenever – gedurende acht jaar op vat in onze kelder heeft liggen rijpen. Voor de echte jeneverliefhebber en connaisseur is dat toch wel een uniek product. Die moet hij zeker geproefd hebben als hij naar de Jeneverfeesten komt op zondag.”

Een leerling-stoker?
Leerlings-stoker Steven Reekmans (links) naast meester-stoker Jan Kempeneers (rechts) aan het werk in het Jenevermuseum van Hasselt. Foto © Kobe Vanderzande

Met Steven Reekmans heeft het Jenevermuseum sinds een jaar een leerling-stoker in dienst. Hij moet niet alleen de kneepjes van het stookvak leren van meester Jan, maar tegelijk er ook voor zorgen dat het hele stookproces en alles wat te maken heeft met de technische werking en de typische kantjes van de 19e-eeuwse stoomstookinstallatie gedocumenteerd wordt voor de toekomst.

“Dat is de bedoeling van dat leerling-meesterschaptraject”, vertelt Davy Jacobs. “We leggen dat traject nu al gedurende twee jaar af, en de Jeneverfeesten spelen daarin een belangrijke rol. Steven stelt alles te boek en hij maakt video’s en foto’s zodat alles goed gedocumenteerd wordt voor het nageslacht en voor de stokers die na Jan zullen komen.”

“We kunnen dit traject realiseren dankzij een beurs van de Vlaamse gemeenschap. Steven heeft een fulltime job, maar heeft in overleg met zijn werkgever twee dagen per week loopbaanonderbreking kunnen nemen om hier te komen werken. Zijn loon wordt daarom gecompenseerd vanuit die Vlaamse beurs.”

“Maar je moet zoiets natuurlijk niet voor de centen doen. Hij is sowieso ook heel geïnteresseerd in het hele gebeuren rond het distilleren en de jenevergeschiedenis. Hij heeft ook de Syntra-cursus Distillateur hier in Hasselt met glans afgelegd.”

Speciale opleiding

“Ik denk dat er dankzij die Syntra-opleiding – die al verschillende jaren met vrij veel succes wordt georganiseerd en die ook altijd volzet is – heel wat afgestudeerden staan te trappelen om hun eerste stapjes te zetten in het opstarten van een distilleerinitiatief”, meent Davy Jacobs.

“Er zijn trouwens al een aantal mooie voorbeelden uit voortgekomen, niet alleen hier in Hasselt maar ook in de rest van Vlaanderen. Denk maar aan Olivier van Stokerij Vanderlinden, want hij heeft die opleiding ook volledig gevolgd. En in Zelzate is er ook een stokerij die ontstaan is naar aanleiding van een cursist uit die opleiding. In Nederland wordt de cursus intussen trouwens ook georganiseerd, en ook daar zien we heel wat belangstelling.”

Opwaartse trend voor het artisanale product

Jenever zit al enkele jaren opnieuw in de lift, meent Davy Jacobs verder. “Dat betreft dan niet alleen de interesse van de consument. Bezoekers van het Jenevermuseum zijn heel erg geïnteresseerd in artisanaal, ambachtelijk gemaakte producten, die bovendien ook nog eens een heel boeiend verhaal kunnen vertellen. Dan zit je met jenever aan het juiste adres.”

“Langs de andere kant zijn er ook heel veel mensen daardoor geïnteresseerd in de productie en de techniek erachter om zo’n artisanaal product op een authentieke manier te maken. Zo belanden we dan opnieuw bij die stokers.”

“We drinken hier in Hasselt al jenever sinds het begin van de 17e eeuw, en misschien zelfs al wat vroeger”, vertelt Davy verder. “Dat is eigenlijk altijd een verhaal van ups en downs geweest. We hebben gezien dat het vanaf de jaren 1980-90 eerder een neerwaartse beweging was, maar vanaf de jaren 2000 en zeker 2010 zien we toch stilaan een heropleving en een herwaardering van het product.”

“Dat zie je vooral omdat heel veel commerciële producenten teruggrijpen naar die authentieke moutwijn-jenevers waar de graansmaak heel uitgesproken is. Dat zijn de jenevers van onze voorouders uit de hoogdagen van de jenevernijverheid hier in Hasselt en bij uitbreiding Vlaanderen en Nederland.”

Alcoscan als herinnering aan de eigen verantwoordelijkheid
Davy Jacobs demonstreert de Alcoscan in het Jenevermuseum. Foto © Annemie America

“Als we spreken over sterke drank en jenever, dan moeten we het ook hebben over matig drankgebruik”, licht Davy Jacobs dit aspect van de Jeneverfeesten toe. “We mogen genieten van jenever en we mogen dat met mate doen – zeker tijdens de Jeneverfeesten. Dat is eigenlijk het ideale moment om daar aandacht aan te besteden, zeker omdat Hasselt dan overspoeld wordt door honderdduizenden bezoekers. Het museum heeft dan trouwens ook 10.000 bezoekers. We schenken dan heel graag de borrel en heffen het glas even graag, maar we moeten mensen er ook bewust van maken dat alcohol en jenever ook gevolgen kunnen hebben.”

“Als Jenevermuseum vertellen we dat die keerzijde van het verhaal zowel in onze historische presentatie als in het heden, want we hebben ook oog voor de actualiteit. Daarom hebben we een alcoholscanner kunnen plaatsen dankzij de beroepsfederatie van distillateurs en wijnbouwers en dankzij het fonds Emilie Leus.

“Iedereen die hier passeert, kan in die Alcoscan blazen via een biologisch afbreekbaar rietje. Een sensor en technologie – die de politiediensten ook gebruiken, tussen haakjes – tonen dan welk alcoholgehalte in hun bloed zit. Dan blijft er wel hun eigen verantwoordelijkheid om de juiste conclusies te trekken en al dan niet achter het stuur te kruipen om naar huis te rijden. Er zijn echter alternatieven genoeg, zoals taxi’s, mensen kunnen te voet gaan of met de fiets komen en dergelijke.”

“Maar meer dan ooit zijn mensen zich bewust van die risico’s en van eventuele gevolgen van een te hoog alcoholgehalte achter het stuur – boetes, intrekking van het rijbewijs en nog ergere. Ze zijn daarom bereid om de test te doen. Hopelijk trekken ze dan inderdaad de juiste conclusies en passen ze hun gedrag aan.”

“Wij stellen hier in ons museum alleen maar vast dat zowel oudere mensen als jongeren heel bewust omgaan met het gebruik van sterke drank. We merken hier heel regelmatig dat veel mensen het bewust houden op één jenevertje. Hun lichaam zou er in principe twee kunnen verdragen, maar ze stoppen toch bewust na ééntje.”

“Voorlopig is dit het enige toestel dat in Hasselt staat. Het is ook het eerste in de stad. Ik weet dat er gesprekken gaande zijn, maar of er bijvoorbeeld via de stedelijke preventiedienst nog toestellen bij zullen komen, kan ik niet zeggen. De fabrikant van het toestel stelt het alleszins wel voor aan steden en gemeenten, bij horecazaken, aan uitbaters van publieke en private parkings enzoverder. Hij stelt ook vast dat er grotere bereidheid lijkt om te luisteren en om zulke toestellen te plaatsen. Geen enkele horecazaak is er uiteindelijk bij gebaat dat hun klanten na een bezoek aan de zaak gevaar veroorzaken op de weg.”

Een duurzaam en herbruikbaar borrelglaasje
In 2018 werd het herbruikbare jeneverglaasje voor het eerst gebruikt tijdens de Jeneverfeesten van Hasselt. Foto © Roland Hermans

“Het eerste gebruik van die herbruikbare glaasjes, vorig jaar, is over het algemeen goed tot zeer goed geëvalueerd”, vertelt Davy Jacobs hierover. “Niet alleen door de bezoekers en consumenten, maar ook door de standhouders en de organisatie. En ook niet alleen omwille van het duurzaamheidsaspect. We zien ook op dat vlak dat mensen bewuster worden. Ze appreciëren alle stappen die gezet worden in de richting van milieuvriendelijke maatregelen. En ze gaan er dus ook in mee.”

“Bovendien stellen we vast dat die degelijke glaasjes veel aangenamer worden ervaren om een borrel uit te drinken in vergelijking met die wegwerpglaasjes van vroeger. Die betekenden eigenlijk geen meerwaarde voor het vloeibare goud dat erin zit. Deze glaasjes leunen veel meer aan bij een echt glazen glas en zijn een perfect duurzaam alternatief op grote feesten.”

“Vanaf deze editie worden ze ook nog beter verzameld na gebruik. Er komen speciale vuilnisbakken met enkel een klein gat speciaal voor deze glaasjes. Vorig jaar kwamen er heel veel glaasjes terecht in restafvalbakken én omgekeerd. Nu voorziet men aangepaste vuilnisbakken verspreid over de hele stad.”

“Op de hoek van de Hoogstraat en de Vismarkt vinden bezoekers een glaasjesinfopunt waar ze tien lege jeneverglaasjes kunnen inruilen voor een gratis consumptiebon. De bezoekers aan de Jeneverfeesten lijken alleszins klaar voor dit soort duurzame maatregelen. De standhouders en de verschillende partners van de feesten zijn dat ook.”

Museumdirecteur tijdens de Jeneverfeesten?

“Voor ons als Jenevermuseum zijn dit de hoogdagen van het jaar, natuurlijk”, reageert Davy Jacobs. “Afhankelijk van het weer hebben wij tussen de tien- en de vijftienduizend bezoekers op twee dagen tijd. Dat is enorm en betekent ook alle hens aan dek. Maar iedereen van het personeel wil erbij zijn en wil elke editie meemaken. Ik werk hier twintig jaar en heb twintig edities meegemaakt…”

“Wij drinken zelf pas een borrel als we gedaan hebben met werken, om acht uur ’s avond. Tijdens de festiviteiten houden wij het op water en frisdrank. Ik mag trouwens niet vergeten om tegen onze Hasseltse belleman te zeggen dat hij een glaasje van zijn eigen jenever opzij houdt voor als mijn dienst afgelopen is. Maar nuchter blijven tijdens die dagen is ondanks de afspraken inderdaad geen evidentie (lacht). Als we zaterdag om 3 uur onze nieuwe jenever gaan presenteren, dan komen de stokers en ik wel op het podium. We heffen op dat moment het glas, maar het drinken doen we pas na acht uur ’s avonds als de museumdeuren gesloten zijn en alles opgeruimd is…”

‘Gestookte vertellingen’ over 7 Hasseltse jeneverstokerijen

“Mijn grootvader heeft zich bij stokerij Severy van leerling-stoker naar meester-stoker opgewerkt”, vertelt Gert Jordens van het Jessenhofke uit Hasselt. “Hij heeft een aantal heel mooie jenevers ontwikkeld, waaronder de ‘Centennaire‘ ter gelegenheid van het 100-jarige bestaan van de stokerij. Dat is eigenlijk de start van mijn passie. Ik heb nu zelf een eau de bière die ik daar ga voorstellen…”

Daarmee geeft Gert ook al een voorproefje van de manier waarop zeven mensen vertellen over evenveel Hasseltse jeneverstokerijen. Ergens hadden ze zelf daar wel iets mee te maken. “We hebben een schema opgesteld waarbij een aantal Hasseltse stokerijen vertegenwoordigd worden door iemand die ermee te maken had”, licht Gert deze vertellingenreeks toe. “Zowel op zaterdag als zondag vertellen zij specifiek over die stokerij gedurende een heel uur.”

De stokerijen Wissels, ’t Stookkot, Smeets, Severy, Fryns, Wissels/Motmans en Massy komen tijdens de vertellingen aan bod. Inschrijven kan nog altijd, maar sommige vertellingen zijn intussen al volzet. Deelname kost 8 euro. Maximum 25 mensen kunnen deelnemen aan elke vertelling.

Info: www.jeneverstokers.be

Over de affiche van 2019
De volledige affiche van de Jeneverfeesten 2019. Ontwerp © Brecht Evens

Ex-Hasselaar, bekende striptekenaar en illustrator Brecht Evens ontwierp de affiche van de Jeneverfeesten 2019. Hij leverde een kleurrijke affiche af waarop je de gezellige sfeer bijna kunt proeven.

“Ik voel me enorm vereerd dat ik het campagnebeeld van De Jeneverfeesten mocht ontwerpen”, vertelde Brecht daarover tijdens de voorstelling. “Het is een hommage geworden aan Hasselt, De Jeneverfeesten en mijn Hasseltse familie.”

Evens staat vooral bekend om zijn gedetailleerde pennenwerk, vakkundig lijnenspel en schakeringen tussen licht en donker. Een onmiddellijk herkenbare stijl die ook perfect past bij de uitstraling van De Jeneverfeesten. Het campagnebeeld straalt een licht chaotische feestelijkheid uit, waar van alles gebeurt. De organisatie trekt daarom heel graag de parallel met haar feesten. “Je zal zeker enkele personen en situaties in het beeld herkennen en elke keer als je kijkt, ontdek je weer iets anders”, meent Jean-Pierre Swerts. “Misschien kom je jezelf wel tegen in het beeld?”

Sinds 2013 woont en werkt Brecht Evens in Parijs, van waaruit hij wereldwijd geprezen wordt in zijn vakgebied. In 2009 brak hij door bij het grote publiek met zijn filosofische stripalbum ‘Ergens waar je niet wil zijn’. Hij won er de Willy Vandersteenprijs mee, een Fauve op het Internationale Stripfestival van Angoulême én werd zelfs genomineerd voor een vermaarde Amerikaanse Eisner Award.

Voor zijn jongste striproman ‘Les Rigoles’ uit 2018 won hij als allereerste Nederlandstalige auteur ooit de prijs voor meest opmerkelijke striproman qua verhaal, tekenwerk en originaliteit op het Internationale Stripfestival van Angoulême. Daarnaast tekende hij ook al een boek voor de Fondation Louis Vuitton als eerste Belgische kunstenaar ooit.

En de werken in het centrum?
Foto Bad Republic

“Die noodzakelijke werken moeten gebeuren”, reageert schepen El Ouakili. “Maar we voorzien alle mogelijke maatregelen om het toch aangenaam te maken. Er worden panelen voorzien en we proberen zoveel mogelijk te verfraaien met doeken, wimpels, … om toch een mooie uitstraling te geven. Die hinder is er, daar moeten we eerlijk zijn. Maar we gaan hem minimaliseren en zorgen dat de Grote Markt bereikbaar is. Die markt gaat natuurlijk niet af zijn, maar we proberen maximaal te vermijden dat mensen met hun voeten in de modder staan. Er zijn grote inspanningen gedaan om er weer onvergetelijke Jeneverfeesten van te maken.”

Intussen is er zowel op de Grote Markt als in de Kortstraat en de Maastrichterstraat een tijdelijke asfaltlaag gelegd.

Tijdelijke asfalt op de Grote Markt in Hasselt. Foto Bad Republic

Het hele programma van de Hasseltse Jeneverfeesten 2019 vind je via www.jeneverfeesten.be .

Geniet ervan, en onthoud dat die kleurrijke kronkels op de grond bedoeld zijn als speelprikkels voor kinderen, niet om te testen of u nog recht kan lopen. (ds)

Ook interessant

De oplossing moet vanuit de buurt komen

11/09/2018

11/09/2018

Vanavond staat in het Crutzenhof een politiek debat gepland over mobiliteit, parkeerdruk en leefbaarheid in de Heilig Hartwijk in Hasselt....

Busverkeer vraagt kleine aanpassingen rond fietsboulevard

08/04/2019

08/04/2019

Deze week past Agentschap Wegen en Verkeer twee plekken rond de eerder aangelegde fietsboulevard in Hasselt aan. Het kruispunt met...

Minga-tuin om stationsbuurt kansen te geven

13/04/2017

13/04/2017

Waait er voor de tweede keer sinds begin september 2016 een frisse wind door de stationsbuurt van Hasselt? Daar begint...

Naar de Buurderij zoals naar de supermarkt

17/09/2019

17/09/2019

Vanavond tussen 17 en 19 uur organiseert de Hasseltse buurderij weer een proeverij aan de sporthal in Runkst. Deze heeft...

Antwerp Zoo’s new Savanna

23/06/2016

23/06/2016 1

When talking about zoo’s, the current way of thinking it are small cages and sad animals. It’s a good thing...

Rode Panda’s en Skywalk voor ZOO Antwerpen

27/10/2016

27/10/2016 1

Ze mogen opgelucht zijn in Antwerpen, er zijn (opnieuw) panda’s in hun zoo. Het feit dat het de schattige rode...

EDITORIAAL – En nu, #Bamstat? (de-embedding)

04/11/2016

04/11/2016

Een paar deuren blijven op een kiertje staan. Niet alle partners in het project, opgezet door Comosie, verlaten de stationsbuurt....

Groene veiligheid langs het Dusartplein

09/04/2020

09/04/2020

De vergroenings- en beveiligingsfase van het Dusartplein – tenminste het deel aan de binnenzijde van de Hasseltse Groene Boulevard –...

Lezing, voetbal en wensenfestival in Japanse Tuin Hasselt

04/07/2018

04/07/2018

“Wat definieert een Japanse Tuin?” Wie het antwoord op die vraag graag wil kennen, kan zich gratis inschrijven voor een...

Gezocht: nieuwe directeur voor ModeMuseum

13/10/2016

13/10/2016

Directeur Kenneth Ramaekers verlaat binnenkort het Modemuseum in Hasselt. “Na bijna 9 jaar ben ik aan een nieuwe uitdaging toe”,...

Komt Coolblue naar Hasselt, en niet gewoon om te leveren?

20/05/2020

20/05/2020 1

Komt er in de heel nabije toekomst, meer bepaald voor het einde van dit jaar, een vestiging van Coolblue in...

Duurzame kerstpakjes helpen kleine beurzen en dakloze jongeren

25/11/2019

25/11/2019

Sinds vorige woensdag kom je in Galerij De Ware Vrienden in Hasselt de Empty Books & Toys Shop tegen. Leeg...

Kleine maatregelen tegen de heksenketel rond scholen

14/09/2019

14/09/2019

Tien Hasseltse schoolomgevingen worden binnenkort verkeersveiliger dankzij de combinatie van Vlaamse subsidies en extra inspanningen van de stad. Aan De...

Zo geraak je gratis op Pukkelpop (en weer thuis)

10/08/2016

10/08/2016

  Pukkelpop, De Lijn, de NMBS, de provincie Limburg en tal van Limburgse gemeenten doen ook dit jaar weer de...

Asbestgevaar na brand in Ritz bleek al bij al beperkt

13/09/2017

13/09/2017

Afgelopen maandagavond ontstond brand in de voormalige discotheek Ritz aan de Hasseltse kanaalkom. “Gezien de leeftijd van het gebouw hadden...

Reageer
Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.