De grote, centrale winkelroute doorheen het centrum van Hasselt wordt vanaf 1 juli ‘fietsvrij’. Het schepencollege keurde daarvoor op 23 mei een politieverordening goed. Het verbod geldt van maandag tot en met zaterdag, telkens tussen 11 en 17 uur.
De maatregel moet de verkeersveiligheid en het comfort in de voetgangerszone verbeteren, zo motiveert het schepencollege de beslissing. Sinds de gemeenteraadszitting van 23 april 2019 kan het Hasseltse schepencollege volledig autonoom aanvullende reglementen over het wegverkeer opstellen, dus zonder enige tussenkomst van of debat tijdens de gemeenteraad. Over de nieuwe maatregel stuurde het stadsbestuur voorlopig ook nog geen communicatie uit. Er waren enkel de publicatie op de website van de stad en een mail met korte antwoorden op onze vragen.
Het nieuwe fietsverbod – officieel “verboden toegang voor bestuurders van rijwielen” – geldt vanaf 1 juli in de volgende straten en telkens in beide rijrichtingen:
- Koning Albertstraat van Guffenslaan tot Grote Markt
- Hoogstraat van Grote Markt tot Lombaardstraat
- Demerstraat van Molenpoort tot Lombaardstraat
- Grote Markt
- Kortstraat tussen Grote Markt en Vismarkt
Vanaf maart 2020 geldt hetzelfde verbod verder voor de volgende straten en pleinen, en eveneens in beide richtingen:
- Molenpoort tussen Gasthuisstraat en Thonissenlaan
- Kattegat tussen Gasthuisstraat en Thonissenlaan.
Fietsers hebben sinds het najaar van 2018 een hele reeks fietsstraten ter beschikking die rondom het winkelgebied leiden en vlotte verbindingen doorheen het centrum garanderen. Sinds enkele jaren probeert het bestuur de voetganger de bovenhand te doen krijgen als meest bevoorrechte weggebruiker, en aan alle anderen – dus zowel aan de fietsers als zeker ook aan de automobilisten – een gastenrol toe te kennen. Deze maatregel moet dan ook gezien worden als een volgende stap, na de invoering van de voetgangerszones en de fietsstraten.
Kafka-kruispunten
Het zou bovendien heel logisch lijken dat er op de kruispunten waar deze fietsstraten de winkelstraat kruisen, niets verandert en dat de fietser daar met andere woorden niet telkens moet afstappen. Daarover geeft de gepubliceerde verordening geen specifieke informatie.
Het antwoord van de stad grenst echter aan het ongelooflijke: “Op een kruispunt kan je als fietser afstappen en met je fiets in de hand de straat oversteken.” Met andere woorden, op elke doordeweekse dag mag een auto gewoon over het kruispunt rijden, en moet een fietser wél afstappen? Of nog anders geformuleerd: die bestuurder mag gewoon in zijn zetel achter het stuur blijven zitten en hoeft niet uit te stappen om zijn auto te duwen? Zoiets verzin je toch niet meer in 2019?
Sensibilisering
Onlangs nog kondigde de stad een sensibiliseringsactie aan om de plek van elke weggebruiker binnen de nieuwe hiërarchie duidelijk te maken. Daarbij werd toen ook gemeld dat politie LRH strakker zou gaan toezien op de naleving van de verplichte maximumsnelheid van 30 kilometer per uur en de andere voorwaarden die gelden in de fietsstraten.
Hetzelfde zal na de invoering van deze nieuwe maatregel gebeuren, antwoordt de stad op onze vraag hierover. “De naleving van het verbod zal in eerste instantie worden opgevolgd door sensibilisering door de politie. In tweede instantie als de situatie echt gevaarlijk is, kan er een boete worden uitgeschreven.”
De stad evalueert de situatie in de fietsstraten momenteel samen met diverse partners en wil voorlopig nog niet vooruitlopen in haar communicatie. “Wij houden hier de vinger aan de pols en blijven hard werken om de fietsdoelstellingen te behalen.”
Voorbereiding op Blauwe Boulevard?
Is deze nieuwe maatregel gecombineerd met de recente beslissing over de herinvoering van de flaneerstraat (route Dorpsstraat-Minderbroedersstraat-Paardsdemerstraat) een voorbereiding op de opening van de nieuwe winkelzone aan de Blauwe Boulevard, in maart 2020? Daar lijkt het toch heel sterk op. Wie vanaf dan het Leopoldplein als wandelstartpunt neemt en het traditionele shopping-kuddepad doorheen de stad volgt, komt daar uiteindelijk namelijk vanzelf terecht – zonder al te veel irritatie aan de tussenliggende kruisingen. Zou dat misschien de nieuwe interpretatie van ‘bezoekerscomfort’ kunnen zijn?
Dat is helemaal geen interpretatie met een vieze bijklank. Het Havenkwartier is in volle opbouw, en de parking eronder mag in het voordeel van de stadskas liefst zo vlug mogelijk renderen. Waarschijnlijk staan er ook al diverse bedrijven te trappelen om hun komst naar (of verhuis binnen?) Hasselt aan te kondigen. Die evolutie is gewoon niet meer te stoppen. De uitbreiding van de koopstad Hasselt komt er. Punt. Nu is het enkel nog kwestie van alles in goede banen verder te leiden en de belevingsfactor te vergroten – in heel de stad, niet alleen in dat nieuwe deel.
De dienst mobiliteit werkt intussen achter de schermen heel hard aan een nieuw circulatieplan voor onder andere het stadscentrum. De kans dat er veel minder auto’s in de binnenstad gaan kunnen rondtoeren – zeker op drukke momenten -, neemt daarmee ook flink toe. De puzzelstukken om iedereen zich anders door de binnenstad te laten bewegen, vallen langzaam op hun plaats.
Flaneerstraat niet afgesloten?
Afgelopen zaterdag, 1 juni, zou die flaneerstraat hierboven voor het eerste volledig afgesloten worden. Een kortstondig proefproject tijdens het afgelopen najaar had namelijk alleen maar positieve feedback gekregen. Daarom besliste het stadsbestuur om de maatregel vanaf nu elke zaterdag te herhalen tussen 12 uur ’s middags en 17 uur. Rond twee uur in de namiddag stelden we zelf echter vast dat dit niet het geval was en dat auto’s net zoals altijd probleemloos het centrum konden inrijden. Het nochtans voorziene hekje stond niet dwars over de weg, en evenmin viel er ook maar ergens – zoals tijdens het proefproject – een toezichter te bespeuren.
“De afsluiting van de flaneerstraat werd geplaatst door de diensten, maar tot onze spijt hebben passanten dit eigenhandig terug verwijderd”, reageert de stad. “De seingevers zijn opnieuw grondig gebriefd opdat dit niet opnieuw zou gebeuren en we zetten indien nodig ook extra mankrachten in.”
Stadscentrum of bouwwerf?
Op dit ogenblik worden de wegen in het Havenkwartier – die nieuwe, 22.000 vierkante meter grote shoppingzone aan de kanaaloever – aan een vlot tempo aangelegd. Daarvoor is sinds gisteren de Slachthuiskaai volledig afgesloten voor alle verkeer dat de stad wil uitrijden richting de Singel of Kuringen. Omleidingen voor fietsers en voetgangers zijn voorzien vanaf de Gelatineparking via de Heilig Hartwijk.
De heraanleg van zowel de verbinding tussen het Molenpoortplein en de Blauwe Boulevard als van de kop van de kanaalkom moet ook klaar zijn voor de opening van het nieuwe winkelgebied, vertelde schepen van Openbare Werken Laurence Libert recent nog aan HBVL. Momenteel ligt aan de andere kant van het centrum het eerste deel van de Kapelstraat nog open voor grote renovatiewerken. De Grote Markt wil men tegen begin 2020 eindelijk ook in een nieuw jasje steken en de fietsboulevard langsheen de hele kleine ring zou volgens schepen van Mobiliteit Marc Schepers tegen die tijd eveneens helemaal rond moeten zijn. Al die zaken samen gaan de binnenstad van Hasselt een meer hedendaagse look and feel geven, en aantonen dat fietsverplaatsingen de weg van de toekomst zijn.
Een slotreflectie lijkt heel erg op zijn plaats in dit hele verhaal. Dat een rijdende fietser wandelaars kan irriteren op drukke momenten in een volle winkelstraat, daar valt echt wel iets voor te zeggen. Maar hetzelfde geldt voor alle auto’s die in de stad soms doelloos rondjes draaien en de wandelstroom continu ophouden aan de diverse kruisingen.
Niemand wil nochtans de fietser wegjagen uit het centrum, zelfs al ontstaat misschien die indruk door de huidige maatregel. Kijk gewoon naar alle positieve fietsmaatregelen die er de afgelopen jaren bij kwamen. Daarom geven we toch een positieve boodschap mee.
Stimuleer de fietser om met zijn tweewieler naar de stad te komen. Maak hem zeker duidelijk waar hij verondersteld wordt te fietsen en waar niet. Maar zorg er tegelijk ook voor dat zijn beleving evenwaardig is. Zorg bijvoorbeeld dat de fietsenstallingen makkelijk bereikbaar zijn, goed aangeduid worden (wat momenteel beter kan) en veilig blijven, zelfs tot veel later op de dag. Zorg op die parkeerplekken voor extra ‘fietsservice’ zoals een fietspomp, oplaadstations voor elektrische fietsen of, zoals in Gent, een automaat met kleine fietsaccessoires. Dat zijn gewoon maar ideeën uit de losse pols. En dan spreken we niet eens over de grotere zaken, zoals een duidelijk zichtbare plek in het verkeer of veilige, comfortabele fietsroutes naar het centrum. Die zaken zijn een absolute must – zonder discussie. De automobilisten hebben hun ‘city touring‘ comfort zo lang het centrum niet helemaal autoluw gemaakt wordt. De wandelaars krijgen begin 2020 hun eigen shopping comfort, onder andere via deze nieuwe maatregel. Is het daarom te veel gevraagd om ook hoogdringend aandacht te schenken aan serieus binnenstedelijk fietscomfort? Al was het maar gewoon om een indruk van gelijke behandeling te geven?
Wie enkel zegt dat een fietser niet door de winkelstraat mag rijden, geeft een verkeerd beeld van wat de stad verwacht en van het gehanteerde fietsbeleid. Terwijl die fietser toch wel écht broodnodig is voor de toekomst van de stad. Onthoud bij deze bedenking dus zeker de hoop dat de stad heel snel officieel uit de hoek komt met verrassende, flankerende fietsbeleving om deze vervelende maatregel vlug (of vlugger) te doen aanvaarden.
Kijk alleszins de komende maanden goed uit voor losliggende straatstenen, graafputten en werfafsluitingen als je door het centrum wandelt – met of zonder fiets aan de hand. Of kies gewoon eens voor variatie in die wekelijkse etalagerondgang en voor een bouwstofvrijere, alternatieve wandelroute doorheen de kleinere zijstraten. Al die jonge starters en kleine zelfstandigen die daar gevestigd zijn, vinden het immers helemaal niet erg om regelmatig nieuwe gezichten voor hun etalages te zien. (ds)
