Hasselt heeft er weer een officiële Vlaamse primeur bij: de IPitup beweegbank. Gedaan met stilzitten en tijdverlies in het park terwijl de kinderen spelen, want ook (groot)ouders mogen zich fysiek uitleven op deze alles-in-één combinatie. Iedereen op een eenvoudige en laagdrempelige manier in beweging krijgen is de filosofie achter dit unieke urban movement straatmeubilair.
We zitten allemaal teveel stil. Dat is niet enkel de mening van de Hasseltse sportdienst en bevoegd schepen El Ouakili, want ook de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Commissie stellen in lijvige rapporten dat dit een feit is. Volgens de WHO is wereldwijd 80 procent van de adolescenten fysiek onvoldoende actief. De Europese commissie vindt dan weer dat één miljoen mensen die sterven omwille van fysieke inactiviteit aan de veel te hoge kant is. Tekort aan tijd en aan motivatie blijken de twee grote boosdoeners.
Motivatie hadden Miel Vanhaverbeke en Maarten Thysen, de twee Limburgse bedenkers van de IPitup, wel. Beiden genoten een opleiding lichamelijke opvoeding en zijn professioneel actief rond bewegen en het stimuleren daarvan. Ze waren bovendien heel erg verbaasd – al enkele jaren geleden – dat mensen die met spelende kinderen naar het park trekken, enkel met hun smartphone bezig waren in plaats van die tijd zelf nuttig in te vullen met basisbeweging. Daaruit ontstond hun idee om “iets te ontwerpen dat alle generaties, en zowel beginnende als meer geoefende sporters, aan het bewegen zou zetten”, vertelt Miel. Hij mocht in Hasselt de uitleg komen geven terwijl zijn collega-oprichter Maarten in Zuid-Korea deel uitmaakte van het begeleidende team rond schaatser Bart Swings.
“Het is veel moeilijker om mensen die niet bewegen, in beweging te krijgen dan degenen die wel al sporten, nog meer te laten doen”, legt hij verder uit. Daarom ontwikkelden Miel en Maarten samen niet alleen de multifunctionele bank maar ook een ondersteunende webapplicatie, volledig vanuit hun eigen sportachtergrond en met de nodige wetenschappelijke basis. “De verschillende eenvoudige oefeningen die je aan beide zijden van de bank kan doen, werken op de basisgroepen van beweging: duwen, trekken, de rug- en rompstabiliteit, éénbenige en tweebenige oefeningen. We noemen dat gewoon ‘IPpen’. Iedereen kan dat op een heel simpele en eigen manier doen, dure accessoires zoals een hartslagmeter of dergelijke zijn niet nodig.”
Een infobord hangt boven de rugleuning van de bank en toont via foto’s de diverse basisoefeningen. Wie de QR-code ernaast scant, komt op de website terecht waar hij of zij kan registreren voor iets uitgebreidere ondersteuning. Een basistest is daarbij het begin: de app vraagt om enkele eenvoudige oefeningen te doen en meteen nadien de hartslag te meten via vingers in de hals. Op basis daarvan start een gepersonaliseerd traject met aangepaste herhaling of intensiteit. “In combinatie met een stevige wandeling in het park rondom de bank, of naar een andere bank, doe je op dat moment al een stuk van wat de WHO aanbeveelt”, voegt Miel eraan toe. “Zo eenvoudig en vooral laagdrempelig werkt het systeem.”
Voor schepen El Ouakili past dit perfect in zijn lokale ambitie om zoveel mogelijk Hasselaren in beweging te krijgen. Met de Sportschool Runkst voor kinderen streeft hij sinds het najaar van 2017 hetzelfde na. Kinderen zien op een openbare plaats andere kinderen spelen en sporten, en voelen zich dan misschien gestimuleerd om mee te doen. Op die manier rollen ze vanzelf in een sportief sociaal vangnet. Dat kan dan weer andere voordelen kan hebben voor hen zelf, maar ook voor hun ouders. Want die maken beter kennis met buren of wijkbewoners waarmee zij op hun volwassen manier kunnen omgaan. En wie weet welk toptalent er in het kind blijkt te schuilen. Misschien ontdekt een van de lokale sportclubs dat wel waardoor er nog andere deuren opengaan.
“Als de Hasselaren niet naar de sportzalen trekken, dan komen wij met onze initiatieven en op verschillende, eenvoudige manieren naar hen toe”, lacht El Ouakili. “Het unieke aan de IPitup is dat het design mensen nieuwsgierig maakt en hen spontaan laat bewegen in de openbare ruimte. Daarnaast stimuleert het ook de sociale interactie in de wijk. Wie de IPitup gebruikt, slaat al snel een praatje met andere gebruikers. Of de bank is gewoon een comfortabele zitplaats waar buren kunnen afspreken.”
Vorig najaar bleek dat er binnen de sportdienst nog budget was om specifiek voor de Teschwijk binnen die filosofie ‘iets’ te doen. Sam Weyns van de dienst vroeg daarom via een gesloten Facebook-groep wat de buurt wilde. Een petanquebaan was de eerste suggestie. “Maar daar zijn er al zoveel van, en bovendien komen hier enkel ouderen naartoe.” Dus geen petanquebaan. Een voetbalpleintje was nog een ander voorstel. “Voor vier kinderen. Ook niet echt wat we zochten”, legt Sam uit. “Maar toen stuurde een andere bewoner een link door naar een product dat een oude studiemakker had ontwikkeld. Dat bleek perfect”, aldus Sam.
En dus mochten Miel en Maarten hun IPitup beweegbank komen voorstellen in Hasselt. Hun project zat op dat moment zelfs nog in testfase, en ook de proefopstelling in Leuven die begin januari dit jaar werd voorgesteld, was er nog niet. Toch bestelde Stad Hasselt vrijwel meteen drie banken voor een totaalbedrag van 25.000 euro, inclusief plaatsing en begeleiding tot april. “We stelden één bank gedurende twee dagen op in de Teschwijk, zodat de buren ermee konden kennismaken. De reacties waren algemeen positief”, vertelt Sam. Het parkje tussen de spoorweg en de recente woonuitbreiding van de Tesch bleek de ideale plek: veel sociale controle en toch de rust van het groen, vlakbij fiets- en wandelpaden, in een omgeving met gemengde bewoning qua leeftijd en toch nog altijd dichtbij het stadscentrum.
Vanaf april organiseert de sportdienst specifieke IPitup-lessenreeksen en -demonstraties. Daarvoor krijgen vijf trainers nog een opleiding. De bedoeling is dat mensen uit de eerste cursussen in heel Hasselt als ambassadeurs ingezet worden en de IPitup in hun eigen omgeving promoten. Wie zich registreert voor de webapp en vlijtig het voorgestelde persoonlijke traject afwerkt, verzamelt bovendien extra punten die tot kortingen leiden bij sportwinkel Decathlon.
De beweegbanken in de Teschwijk en het Vredespark zijn bovendien onderling verbonden via een route die ook in de app wordt aangegeven en die helemaal via veilige wegen verloopt, voegt schepen El Ouakili er nog aan toe. En ook dat zijn sportdienst op langere termijn een heel stadsnetwerk van dergelijke banken ziet ontstaan. Zo kan deze IP-o-meter langzaam uitgroeien tot een soort van urban fit-o-meter.
Maar voor je begint te IPpen rond de beweegbanken, nog even dit. De afkorting IP heeft volgens de website van de bedenkers vier verschillende omschrijvingen: Injury Prevention, Improve Performance, Individualised Programs en Incredible Possibilities. Waarschijnlijk zijn er zo nog wel enkele te verzinnen. Alleen “Ik Pas” horen ze waarschijnlijk niet graag… (ds)
