De terugkeer van Hercule Poirot. Na een succesvolle reboot door Kenneth Branagh met ‘Murder on the Orient Express’ is het tijd om de grijze hersencellen van wereld’s beste – én Belgische – detective terug los te laten. Je zou dan denken: Hollywood heeft er lang genoeg over gedaan om de detective terug te brengen naar het grote scherm. Maar vergeet dan niet dat dé meest bekende reeks met David Suchet wel élk verhaal heeft verfilmd, van 1989 tot en met 2013. Inderdaad, zo recent nog. Ik herinner mijn zondagavonden nog goed: samen met mijn ouders, op wat toen nog BRTN TV2 heette, naar Poirot kijken, met bladerdeeghapjes. David Suchet blijft voor mij dan ook heel erg dé personificatie van Hercule Poirot. Niet dat Branagh het slecht doet, integendeel. Samen met de themamuziek van Christopher Gunning blijft de Suchet-reeks gewoon iconisch. En daar knelt het schoentje bij deze film: iconografie. Want ik mis die themamuziek, net zoals sommige trekjes van decennia vol versies van diverse detectives.
‘Death on the Nile’ is een rechtstreekse verderzetting van ‘Murder on the Orient Express’, en dat mag je letterlijk nemen. Er wordt geen minuut aandacht besteed aan de characters die we al kennen. De tweede act van een opera. Als je de eerste niet gezien hebt, zal je in dit vervolg wel wat dingen raar vinden. Maar gelukkig hebben we goed opgelet tijdens de eerste film.
Ik vermoed dat ze een ‘The Empire Strikes Back’ effect hoopten te bereiken met deze film. Een donkerdere film, die verder inspeelt op het origineel, en die in elke mate overklast. Maar dat is hier niet per sé het geval. Het is donkerder, maar op hetzelfde niveau als de eerste: een visueel ensemble-film op de meest cinematografische manier mogelijk gebracht. Maar daarom geen top-cinema.
Het ensemble doet zijn best met dit prestige project, en overtuigt ook. Toch als we kunst loskoppelen van artiest. Dan denken we bijvoorbeeld aan de controverse rond Arnie Hammer.
Het valt wel erg op dat Branagh een klassieke Shakespeare achtergrond heeft. Want ondanks zijn pracht en grandiositeit houdt hij alles redelijk minimalistisch. Dit had op een podium kunnen gebracht worden. Branagh gebruikte echter wel de allerbeste camera’s die op de markt te vinden zijn: dé legendarische 65mm film camera’s!
Je voelt mijn dualiteit tussen een minimalistische beleving en een camera die onverwachte dingen doet voor een film vol dialogen, en die speelt met elke doorkijk of reflectie en met elk raampje voor een creatieve shot.
Ook geven we extra bonuspunten voor de proloog: een zwart-wit filmervaring die aanvoelt als pure arthouse en die deels toont hoe Hercules verfilmd werd. Die paar minuten zijn misschien een van de meest interessante stukken. Een kleine herinnering ook aan het feit dat het verhaal op zich gebaseerd blijft op een boekenreeks van bijna 100 jaar oud.
Het visuele zie ik misschien als de grootste sterkte van de film. Dan moet ik wel toegeven dat ik als filmmaker tijdens de vertoning meer aandacht had voor diverse shots en hoe ze alles effectief gefilmd werd. Want hoe hoog het niveau van CGI momenteel ook is, je herkent het type shots die rechtstreeks uit de computer komen. Die worden dan afgewisseld met beauty shots die opgenomen werden in Egypte.
En dan is er nog de boot zelf. Sowieso is die ergens prachtig gebouwd op een set.
Op dit punt moet ik even mijn geeky kant laten bovenkomen voor wat toelichting. De technologie die gebruikt werd voor alle opnames op de boot voelt aan alsof het de ILM Stagecraft is. Die technologie werd ontwikkeld voor ‘The Mandalorian’ en is een 360-graden-projectie die real-time gerenderde achtergronden projecteert, zodat er nadien bijna of geen nabewerking meer nodig is. Elke reflectie klopt altijd. In ‘Murder on the Orient Express’ was elk raam in de trein een scherm, maar behield je nog een gevoel van beweging wanneer de trein reed. Nu, bij ‘Death on the Nile’ kunnen we gerust spreken over de rustigste boottocht die ooit in beeld werd gebracht – buiten de lijken dan. Behind the scenes foto’s tonen toch het gebruik van bluescreen, maar dat maakt de nabewerking dan nog indrukwekkender. Het geheel is echter zodanig perfect dat je je afvraagt of er überhaupt één acteur in Egypte op een boot heeft gestaan.
Ik mis soms de perfecte imperfectie. Want visueel is deze film tot in de puntjes perfect, maar het zijn de imperfecties die iets of iemand interessant maken. Al zouden we hier ook wel een parallel kunnen trekken naar het perfectionisme van Poirot. (En bijgevolg dat van Branagh).
Neemt dit alles weg van het verhaal? Nee. Dat staat nog altijd als een paal boven water, zelfs 84 jaar later. Dus, meer van dat graag!
Benieuwd of Branagh de straffe Hercule-toer van Suchet zal verbreken. Want die verfilmde in een tijdspanne van 14 jaar en 70 afleveringen élk verhaal van Poirot.
In elk geval, ik weet wat ik vanavond ga kijken. Mét het bekende tenorsax- en pianomuziekje. En misschien een bladerdeeghapje. (kvds)
Death on the Nile is te zien vanaf 9 februari.
