Twee dichtbevolkte en groeiende stadswijken, een ‘moeilijk’ tussenliggend gebied, drie weekends, twee tussenliggende weken, sociale cohesie bevorderen, mensen verbinden, uitdagingen aangaan en tegelijk bewoners volop laten participeren. Met al die aspecten in het achterhoofd staat tussen 20 april en 6 mei toegankelijke cultuur centraal in drie Hasseltse buurten tijdens de eerste editie van Tournée Locale. Meer dan dertig activiteiten en bewonersinitiatieven kunnen alleen maar stimuleren tot deelname.
Runkst, Heilig Hart en de tussenin gelegen stationsbuurt zijn de stadsdelen die de spits mogen afbijten in 2018. Elk behoort tot de druktst bewoonde wijken van Hasselt. Elk sluit bovendien aan bij het hart van de stad, heeft een rijke geschiedenis en is heel divers. “We wilden opnieuw een project in de wijk, met, voor en door de inwoners en ondersteund door organisaties en professionele cultuurhuizen”, licht schepen van cultuur Karolien Mondelaers het nieuwe tweejaarlijkse cultuurfestival toe. “We wilden iets dat echt leeft in een wijk en waar bewoners heel hard mee kunnen werken en van kunnen genieten. Dit is project waarin we hart en ziel hebben gelegd en veel tijd in gestoken. Ik denk dat het zo’n mooi project geworden is dat het ook andere gemeenten op ideeën kan brengen.”
Behalve de diversiteit in de dichte bevolking ziet de schepen ook een coherent stadsgebied “met wel wat uitdaging, maar ook veel kansen en mogelijkheden. Als we zien hoeveel activiteiten er in twee weken zitten, met zoveel verschillende insteken, dan kunnen we alleen maar trots op zijn. De mensen van de dienst Cultuur hebben daar heel hard aan gewerkt en heel veel mensen bijeengebracht.”
Bibliotheek Hasselt Limburg en het cultuurcentrum sprongen al snel op de kar die door de dienst cultuur in beweging werd gebracht. Muziekodroom, Villa Verbeelding, The School, Het Nieuwstedelijk, Vorming Plus, Basiseducatie, UHasselt, het Stadsmus, het Jenevermuseum en de Academie engageerden zich snel na hen om te helpen bij het uitvoeren van de vele creatieve plannen.
Het resultaat is een mooi gevuld programmaboekje met een enorme mix aan initiatieven. Ideeën van cultuurhuizen en lokale talenten staan naast elkaar. Bewonersdeelname loopt als een rode draad doorheen het hele verhaal. “In de eerste instantie werden professionele actoren aangesproken”, vertelt Lore Motten van de cultuurdienst. “Zo zijn we linken beginnen leggen naar verenigingen. Maar we wilden zeker ook initiatieven die van onder uit groeiden. zowat iedereen vond het leuk dat er in de wijken iets gebeurde en niet alleen in het centrum.”
Verschillende initiatieven lopen in feite al enkele maanden. Denk maar aan de oproepen die we al deden om bijvoorbeeld samen te koken of om de smaak van een eigen wijkjenever mee te helpen bepalen. De Heilig Hartse en de Runkster jenever zijn alvast twee heel aparte lokale jenevers geworden die tijdens bepaalde evenementen kunnen geproefd worden. Helaas zijn ze nog niet in de handel verkrijgbaar. Maar wie weet duikt er in de toekomst wel ergens een meter lokale Hasseltse wijkjenevers op. Hasselt heeft namelijk wijken genoeg en bovendien, in de persoon van Jan Kempeneers, een lokale jeneverstoker (bij het Jenevermuseum) met minstens evenveel passie als kennis aan boord om zo’n proces tot een goed einde te brengen.
Vijftien Runksterse vrouwen ontwikkelden tijdens ‘Om Zeep‘ samen een ‘Runkster zeepje’, een unieke en artisanale zeep gebaseerd op de Aleppo-zeep, die gezien wordt als de oudste zeepsoort ter wereld. In dat proces stond het zoeken naar gemeenschappelijke dingen in een vrouwenleven centraal, eerder dan aan afkomst gerelateerde verschillen. Qua uitgangspunt is dat alleszins een sterk statement in de conflictwereld van vandaag. Geïnteresseerden kunnen tijdens een workshop op 21 april zelf een eigen verpakking ontwerpen en nadien een gratis stukje, fijn geurend Runkster Zeepje mee naar huis nemen. Omwille van zeer strenge wetgeving mag de zeep namelijk niet verkocht worden.
‘Wij(k)smaken‘ presenteert die dag dan ook een gratis kookboekje met samen gekookte bewonersrecepten. Vormingplus Limburg nam namelijk al midden december vorig jaar het initiatief om wijkbewoners hun eigen recepten met en voor elkaar te laten bereiden en vooral, om daarover te vertellen. ‘Zoveel recepten, zoveel verhalen’ is een heel fijn artikel dat PXL-studente Anne Peeters daarover schreef in opdracht van Tournée Locale.
Ongetwijfeld zijn ook al die felgekleurde, oranje raamstickers aan een zeventigtal huizen in de twee wijken opgevallen. Dit zijn de ‘MIOSkes’ van Tournée Locale, de Museums In Onze Straat. Bewoners vertellen via een venster aan de straatkant iets over zichzelf of hun gezin en brengen op die manier gesprekken op gang over voorliefdes of hobby’s. Plots zie je misschien een houten zwaard of een rij eierdopjes of koffiepotten in het raam staan, omdat de bewoner die verzamelt. Hou dan echter wel rekening met het volgende: dingen tonen is een vorm van communicatie, en niet altijd een vrijgeleide om eindelijk die ene kast toch maar eens leeg te maken en de ongebruikte inhoud ervan bij de buren te droppen.
Gratis pakketjes met MIOS-stickers zijn nog altijd beschikbaar. Deelname kost dus enkel een tiental minuutjes tijd en een beetje creativiteit. De straat met in verhouding de meeste deelnemers wint bovendien een straatfeest op kosten van de stad.
Zowel in Runkst als in de Heilig Hartwijk wonen heel wat artiesten en muzikanten. Ook die troef wordt bijzonder mooi uitgespeeld, bij voorbeeld tijdens de Artist Swap. Daarbij trekken telkens twee muzikanten uit de ene wijk naar de andere voor een huiskameroptreden in een beperkt gezelschap. De juiste locatie hoor je pas bij de inschrijving. Koen Buysse – die van Zornik – zal dat bijvoorbeeld doen in Runkst op 20 april, net zoals singer-songwriter Wartaal (Ward Van de Velde) op 26 april, ook ergens in Runkst. Choreografe en danseres Yentl De Werdt geeft een dansvoorstelling in Heilig Hart op 28 april, Lies Serdons doet hetzelfde op 29 april. Kiezen uit zo’n viertal is wel heel erg moeilijk.
Dan is er ook nog dat stel lokale muzikanten die kleinkunstenaar én Heilig Hartenaar Miel Cools alle eer zullen betuigen. Ze herwerkten speciaal voor de gelegenheid een vijftiental van Miels nummers. Een vaste huisband krijgt daarbij hulp van gastmuzikanten, voor de aanwezigen zijn er herinneringen en een toog. Miel Cools overleed bijna vijf jaar geleden. Jokke Schreurs die zelf ooit met Miel op het podium stond zal er tijdens Troubadour Locale opnieuw bij zijn, evenals Martijn Vanbuel, Wartaal, John Joris, Vince Seys, Loes Gerits en Jan-Willem Smeyers. Bovendien kan de Heilig Hartkerk op die manier haar eventueel toekomstig cultuurpotentieel tonen op maandag 30 april. Meezingen mag die avond, gewoon luisteren met een glas wijn in de hand is ook goed.
‘Guess who’s coming to dinner?‘ is nog zo’n uniek evenement. Toneelschrijver Nico Boon stuurt geïnteresseerden ook al op 30 april naar diverse huiskamers om scène per scène zijn nieuwe stuk te ontdekken. Deelnemers betalen geen inkomgeld, maar brengen verse groenten naar keuze mee naar het Crutzenhof, startpunt van het evenement. Die groenten mogen uiteraard van lokale afkomst zijn. En breng niet allemaal enkel worteltjes mee, vraagt de chef van All About Eve. Zij zal met de ‘oogst’ een vegetarische maaltijd bereiden tijdens evenement en serveren als iedereen terugkomt van de voorstelling/wandeltocht.
De residenten van The School laten zich tenslotte ook niet onbetuigd. Zij nemen vanaf donderdagavond 3 mei tot en met zondag 6 mei de controle over in de Stationsbuurt door o.a. de Bampslaan te beschilderen en een BusBaanBeat-straatperformance te presenteren. Tijdens het weekend stellen alle vormgevers van The School ook hun multidisciplinaire eindwerken voor en ‘knalt de buurt’ nog eens tijdens de derde editie van het Stråtfest.
Het hele programma van Tournée Locale en alle details over inschrijving voor deelname aan activiteiten vind je op de website www.tourneelocalehasselt.be .
De titel van het persbericht vat het hele project alvast zeer treffend samen: “Fijne, kleine dingen om buurtbewoners samen te brengen.” Enkel “kom gerust meedoen” kunnen we daar nog aan toevoegen. (ds)
